Samenwerken met onderaannemers: het belang van het formulier A1 (UPDATE)

Het Europees Hof van Justitie heeft in haar arrest van 2 april 2020 verduidelijkt wanneer een rechter een A1 formulier buiten beschouwing mag laten wanneer hij vermoedt dat die verklaring frauduleus verkregen werd. Het Hof bevestigde hierbij de beperkte draagwijdte van haar eerdere rechtspraak hierover.

Wat is een formulier A1?

Een EU-werknemer voor wie socialezekerheidsbijdragen worden betaald in een andere lidstaat dan degene waar hij tijdelijk werkt, moet geen bijdragen betalen in het land van tijdelijke tewerkstelling.

De 'Verklaring betreffende de socialezekerheidswetgeving', ook het formulier A1 of het detacheringsformulier genoemd, is het bewijs dat een buitenlandse EU-werknemer onderworpen is aan de sociale zekerheid in het land van afkomst. De bevoegde instelling van die lidstaat levert dit formulier op verzoek af.

Wat in geval van fraude?

In het arrest ‘Altun’ (zie hierover onze vorige blogpost) besliste het Europese Hof van Justitie al dat een formulier A1 dat frauduleus werd verkregen niet absoluut bindend is voor de rechter van de lidstaat waar de werknemer tijdelijk werkt.

Als er concrete gegevens zijn die op fraude wijzen (zoals postbusvennootschappen of buitenlandse vennootschappen die niet voldoen aan de voorwaarden voor een A1 formulier), dan moet de lidstaat die het formulier A1 afleverde (nl. het land van herkomst) gevraagd worden of dit terecht gebeurde. Als deze lidstaat geen rekening houdt met de bijkomende informatie, kan de rechter van de lidstaat waar de werknemer tijdelijk werkt het formulier A1 toch buiten beschouwing laten.

Is het verplicht om de lidstaat die het formulier A1 afleverde te contacteren?

In het arrest van 2 april 2020 (de samengevoegde zaken ‘Vueling’) heeft het Europese Hof van Justitie de draagwijdte van het ‘Altun’ arrest enigszins verduidelijkt.

Naar aanleiding van een frauduleuze detachering door Vueling Arlines van Spaanse werknemers naar Frankrijk werd aan het Hof gevraagd of de rechter van de ontvangststaat bij fraude het formulier A1 meteen buiten beschouwing mag laten of dat hij eerst moet nagaan of de lidstaat die het formulier A1 afleverde werd gecontacteerd.

Het Hof van Justitie oordeelde dat de rechter een formulier A1 slechts buiten beschouwing kan laten als aan de volgende voorwaarden is voldaan:

  • de lidstaat die het formulier A1 afleverde moet voorafgaandelijk en onverwijld door de ontvangstaat gecontacteerd zijn en die laatste moet de stukken bezorgd hebben die wijzen op fraude, en

  • de autoriteiten van de lidstaat die het formulier A1 afleverde moet hebben nagelaten om binnen een redelijke termijn de vraag van de ontvangstaat te behandelen of een beslissing te nemen.

Enkel als aan deze voorwaarden is voldaan kan de rechter een formulier A1 waarvan hij vermoedt dat het frauduleus is buiten beschouwing laten.

Wat zijn de gevolgen voor uw bedrijf?

Het Hof van Justitie bevestigt dat een formulier A1 in het geval van fraude niet absoluut bindend is voor een rechter van de lidstaat waar de werknemer tijdelijk werkt. De lidstaat die het formulier A1 afleverde moet wel voorafgaandelijk gecontacteerd zijn door de bevoegde socialezekerheidsinstantie van de lidstaat waar de werknemer tijdelijk werkt en moet niet gereageerd hebben op de vraag of er sprake zou kunnen zijn van fraude.

De Belgische Rijksdienst voor Sociale Zekerheid (RSZ) kan bij aanwijzingen van fraude proberen om sociale bijdragen te vorderen van de buitenlandse werkgever. Het is onzeker wat er dan gebeurt met de bijdragen die door de buitenlandse werkgever in het buitenland werden betaald.

Werkt uw onderneming samen met een buitenlandse onderaannemer? Dan kan u voor een verrassing komen te staan. In het geval van een verboden terbeschikkingstelling van de buitenlandse werknemers aan de Belgische onderneming, zullen de werknemers immers verbonden zijn door een arbeidsovereenkomst met de Belgische onderneming.

Als gevolg van de uitspraken van het Hof van Justitie kan de RSZ gemakkelijker bijdragen van de Belgische onderneming vorderen bij frauduleus verkregen formulieren A1.

Joris De Keersmaeker

Vera Balachov


Wil u meer weten over detachering van werknemers of wil u de risico’s van het werken met buitenlandse onderaannemers beter kunnen inschatten?

Commit Advocaten helpt u graag verder.