In 2024 gaan niet alleen politieke verkiezingen, maar ook de sociale verkiezingen door. Het wettelijk kader daarvoor is terug te vinden in de Wet van 4 december 2007 betreffende de sociale verkiezingen. Traditiegetrouw wordt in het jaar voorafgaand aan de sociale verkiezingen dat wettelijk kader aangevuld of op bepaalde punten gewijzigd. De verwachting is dat dit ook zal gebeuren in de aanloop naar de sociale verkiezingen van 2024.
De Nationale Arbeidsraad heeft op 20 december 2022 een advies uitgebracht waarin zij een aantal voorstellen van de Minister van Werk beoordeelt en zelf enkele voorstellen tot wijziging formuleert. Het advies leert dat er geen grote nieuwigheden te verwachten zijn. We geven hieronder een overzicht van de relevante, voorgestelde wijzigingen. Zodra de Wet van 4 december 2007 effectief wordt aangepast, berichten wij u hierover.
De periode van de sociale verkiezingen
De periode waarin de sociale verkiezingen zullen doorgaan circuleert al enige tijd : van 13 tot 26 mei 2024. Deze periode wordt in het advies bevestigd. De verkiezingen zullen dus naar alle waarschijnlijkheid in die periode plaatsvinden.
Stemrecht voor uitzendkrachten
Pas sinds de sociale verkiezingen van 2020 kunnen uitzendkrachten die aan bepaalde voorwaarden inzake tewerkstelling bij de gebruiker voldoen, deelnemen aan de stemming bij de gebruiker. Kandidaat-werknemersvertegenwoordiger kunnen ze niet zijn, aangezien ze geen werknemers zijn van de gebruiker.
Bij de verkiezingen van 2020 werd een dubbele tewerkstellingsvoorwaarde, gekoppeld aan twee verschillende referteperiodes, ingevoerd:
in de periode die loopt van de eerste dag van de zesde kalendermaand voorafgaand aan dag X, dit is de dag waarop in de onderneming het bericht met de verkiezingsdatum wordt aangeplakt, tot dag X moest de uitzendkracht het bewijs leveren van ofwel 3 maanden ononderbroken tewerkstelling ofwel 65 dagen tewerkstelling (die dus niet ononderbroken moest zijn) bij de gebruiker.
Bij de verkiezingen van 2020, die aanvankelijk gepland waren in de loop van mei 2020, liep deze periode van 1 augustus 2019 tot dag X die, afhankelijk van de gekozen verkiezingsdatum, viel tussen 11 en 24 februari 2020.
in de periode van dag X tot dag X+77, dit is 13 dagen voor de verkiezingsdatum, moet de uitzendkracht gedurende minstens 26 arbeidsdagen tewerkgesteld zijn bij de gebruiker.
Deze periode startte voor de oorspronkelijk geplande verkiezingen in 2020 tussen 11 en 24 februari 2020 (zijnde dag X, afhankelijk van de verkiezingsdatum) en eindigde tussen 28 april en 11 mei 2020 (ook afhankelijk van de verkiezingsdatum).
De beide tewerkstellingsvoorwaarden moesten vervuld zijn opdat een uitzendkracht aan de stemming mocht deelnemen. Er moest dus tweemaal een berekening gebeuren.
Op deze regeling is kritiek gekomen. De Nationale Arbeidsraad adviseert om voortaan gebruik te maken van één enkele referteperiode en één enkele tewerkstellingsvoorwaarde.
De Raad stelt voor om de referteperiode te verminderen tot een periode van 3 kalendermaanden die zou aanvangen op de eerste dag van de derde kalendermaand voorafgaand aan de maand waarin het bericht met de verkiezingsdatum wordt aangeplakt. Als de verkiezingen in mei 2024 worden gehouden, loopt de referteperiode van 1 november 2023 tot 31 januari 2024. Uitzendkrachten die in die periode minstens 32 effectieve arbeidsdagen bij de gebruiker gewerkt hebben, zouden stemrecht krijgen.
Deze regeling betekent een grote vereenvoudiging. Het is afwachten of de wet in die zin wordt aangepast.
Overhandiging van de oproeping voor de verkiezingen via digitale weg
In de huidige wetgeving is voorzien dat de oproepingsbrief aan de werknemers in de onderneming wordt overhandigd. Aan werknemers die op de dag van overhandiging niet in de onderneming aanwezig zijn, moet de oproepingsbrief per aangetekende brief overgemaakt worden.
De Nationale Arbeidsraad stelt voor, op suggestie van de FOD WASO overigens, dat de overhandiging van de oproepingsbrieven kan vervangen worden door het via digitale weg, d.i. via e-mail, overmaken van die brieven. Een aantal voorwaarden moeten vervuld zijn:
de in de onderneming al bestaande overlegorganen moeten met die werkwijze akkoord gaan;
het gebruikte systeem moet betrouwbaar en veilig zijn;
de digitale overhandiging wordt enkel toegepast voor werknemers die over een professioneel e-mailadres beschikken en er toegang toe hebben op hun gebruikelijke werkpost;
de werkgever moet een betrouwbaar systeem van bewijs van verzending en van ontvangst opzetten.
Als dit voorstel in wetgeving wordt omgezet, worden de sociale verkiezingen nog meer dan bij de vorige verkiezingen de digitale weg opgestuurd.
***
Wij volgen de actualiteit inzake de sociale verkiezingen nauwgezet op. Wij berichten u via blog zodra de Wet van 4 december 2007 is aangepast
Sabine Vanoverbeke
Ondanks alle zorg die besteed is aan het opstellen van deze tekst, blijven vergissingen en/of onvolkomenheden mogelijk. De auteur en Commit Advocaten bv kunnen daarvoor geen aansprakelijkheid aanvaarden.