Het werd al een tijdje aangekondigd en is nu ook omgezet in wetgeving: werkgevers kunnen hun werknemers comsumptiecheques met een waarde van maximum 300 euro toekennen. De werknemers kunnen die besteden in welbepaalde zaken. De consumptiecheques zijn, onder bepaalde voorwaarden, vrijgesteld van socialezekerheidsbijdragen en van belastingen. Zij vormen dus een erg interessante verloningsvorm.
Dit blogbericht verduidelijkt onder welke voorwaarden werkgevers uit de private sector de consumptiecheques kunnen toekennen. Die voorwaarden lijken sterk op de voorwaarden die moeten vervuld zijn opdat maaltijdcheques vrijgesteld zijn van sociale en fiscale inhoudingen. Ze zijn terug te vinden in het koninklijk besluit van 15 juli 2020 dat in het Belgisch Staatsblad van 17 juli 2020 is verschenen. Dat KB regelt enkel de voorwaarden voor de vrijstelling van socialezekerheidsbijdragen. De wet die, onder dezelfde voorwaarden, in een fiscale vrijstelling voorziet, is ook al goedgekeurd en zal eerstdaags gepubliceerd worden.
1. Geen omzetting van loon of enige ander voordeel in consumptiecheques
De consumptiecheques moeten toegekend worden bovenop het normale loon, de normaal verschuldigde premies en voordelen. Als de consumptiecheques worden toegekend ter vervanging van wat normaal verschuldigd is, gaat de sociale en fiscale vrijstelling verloren.
2. Toekenning met een cao of een individuele, schriftelijke overeenkomst
De regel is dat de toekenning van consumptiecheques gebeurt via het sluiten van een collectieve arbeidsovereenkomst (cao). Dat kan een cao zijn die wordt gesloten in het paritair comité en dan geldt voor alle ondernemingen die onder dat paritair comité ressorteren. Dat kan ook een ondernemingscao zijn.
In ondernemingen zonder vakbondsafvaardiging kunnen consumptiecheques toegekend worden door het sluiten van een individuele overeenkomst, maar die overeenkomst moet schriftelijk gesloten worden. Mondelinge overeenkomsten of eenzijdige toezeggingen van de werkgever zijn wel mogelijk, maar dan is niet voldaan aan één van de voorwaarden om van de sociale en fiscale vrijstelling te genieten.
Ook voor werknemerscategorieën waarvoor het niet gewoonte is dat zij vallen onder de cao’s die in de onderneming van toepassing zijn, zoals leidinggevend of kaderpersoneel, moet de toekenning gebeuren met een schriftelijke, individuele overeenkomst.
In de sectorale of ondernemingscao of in de individuele overeenkomst kunnen de modaliteiten waaronder de cheques worden toegekend, bepaald worden. Zo is het perfect mogelijk om het maximale bedrag voor te behouden aan voltijdse werknemers, maar voor deeltijdse werknemers deze te prorateren in verhouding tot hun arbeidsduur. De toekenning van de cheques kan ook gekoppeld worden aan een periode en aan het verrichten van effectieve prestaties in die periode. Het koninklijk besluit bepaalt daarover niets, zodat dergelijke toekenningsmodaliteiten o.i. mogelijk zijn.
De cheques moeten vermeld worden op de individuele rekening van de werknemers die ze ontvangen.
3. Bedrag en geldigheidsduur van de consumptiecheques
Per werknemer kan maximaal 300 euro aan consumptiecheques toegekend worden. Het is mogelijk een lager bedrag toe te kennen. Wordt een hoger bedrag toegekend, dan verliezen de cheques het voordeel van de sociale en fiscale vrijstelling.
De waarde van elke afzonderlijke cheque mag niet meer bedragen dan 10 euro.
De cheques moeten uitgereikt worden uiterlijk op 31 december 2020. Ze kunnen gebruikt worden tot 7 juni 2021, d.i. 12 maanden vanaf de heropening van de horecazaken.
4. Besteding van de consumptiecheques
De consumptiecheques kunnen enkel gebruikt worden in bepaalde zaken. In het Koninklijk Besluit van 15 juli 2020 worden de volgende zaken opgesomd:
alle horecazaken;
de erkende, goedgekeurde of gesubsidieerde culturele organisaties;
sportverenigingen waarvoor een door de gemeenschappen erkende of gesubsidieerde federatie bestaat of die behoren tot een nationale federatie.
De mogelijkheden tot besteding uit het koninklijk besluit zijn dus relatief beperkt. Dat is de parlementsleden niet ontgaan. Op 15 juli 2020 werd in de Kamer al een wetsvoorstel goedgekeurd waardoor ook in bepaalde kleinhandelszaken die verplicht waren om gedurende meer dan een maand te sluiten, de cheques kunnen besteed worden. De wet moet nog gepubliceerd worden, maar dat is een kwestie van dagen.
Door de besteding van de cheques te beperken tot de hierboven vermelde zaken, wil de overheid de ondernemingen/organisaties die zwaar leden onder de Corona-crisis ondersteunen.
De cheque mag noch geheel noch gedeeltelijk omgeruild worden in geld.
5. Papieren of elektronische consumptiecheques?
Het koninklijk besluit van 15 juli 2020 bepaalt dat consumptiecheques in papieren versie worden toegekend. Elektronische cheques lijken niet mogelijk. Ook dat is de parlementsleden niet ontgaan. Op 15 juli 2020 werd in de Kamer een wetsvoorstel goedgekeurd dat ook elektronische consumptiecheques mogelijk maakt. Verwachting is dat ook die aanpassing eerstdaags zal gepubliceerd worden.
* * *
Werkgevers die hun werknemers een extra beloning willen geven, kunnen dit nu doen zonder dat van het toegekende voordeel bedragen worden ‘afgeroomd’ door sociale of fiscale heffingen of inhoudingen.
Voor ondernemingen die al maaltijdcheques toekennen, is de drempel wellicht kleiner dan voor andere ondernemingen, aangezien zij al vertrouwd zijn met de toekenning van cheques en hiervoor al beroep doen op één van de ondernemingen die al maaltijdcheques uitgeven. Voor andere ondernemingen is de drempel wellicht iets hoger.
Sabine Vanoverbeke
Ondanks alle zorg die besteed is aan het opstellen van deze tekst, blijven vergissingen en/of onvolkomenheden mogelijk. De auteur en Commit Advocaten cvba kan daarvoor geen aansprakelijkheid aanvaarden.